2Gb of 4Gb? 32-bit of 64-bit?

[g_man]

Deze vragen worden met de dag belangrijker...





"Hoeveel geheugen steken we in onze PC?"
"Welk besturingssysteem gebruiken we? Een 32-bit of een 64-bit?"

We zullen proberen een beetje licht in deze duisternis te brengen.

Al sinds jaren zijn er 64-bit CPU's op de markt, al brachten die in het begin géén snelheidswinst door de 'extra' bits, maar door andere vernieuwingen zoals de geïntegreerde geheugencontroller. Het grootste voordeel van een 64-bit CPU is het aansturen van >4Gb geheugen.

Een klein stukje 'theorie' zal een beetje klaarheid brengen in die grens van 4Gb. Een CPU werkt binair, dwz dat een 32-bit CPU geheugen kan adresseren met een reeks van 32 nullen en enen. Vlug uit het hoofd gerekend ( )maakt dit dat er 2³² = 4.294.967.296 combinaties mogelijk zijn, ofwel een 32-bit CPU kan 4.294.967.296 bytes geheugen aanspreken wat neer komt op EXACT 4Gb geheugen. Let wel, dit is theoretisch zo. In de praktijk zal er maar 3,07Gb geheugen aanspreekbaar zijn. Steek je dus 4Gb in je PC met een 32-bit OS, zal 25% niet worden gebruikt!
Waarom wordt dit niet gebruikt hoor ik je al zeggen?! Wel dat komt door een technologie die memory mapped I/O heet. Het komt erop neer dat Windows het geheugen van andere onderdelen in je PC, zoals een grafische kaart, aanstuurt. Een gedeelte van de beschikbare adresruimte voor 'normaal' geheugen wordt hiervoor gebruikt en omgeleid naar het betreffende geheugen elders in de PC. (Heb je bv. een PC met 2Gb RAM en een grafische kaart van 512Mb, wordt dat laatste geheugen aangesproken als een stuk virtueel geheugen tussen de 2,0 en 2,5Gb.)
Omdat dus de maximale adresruimte 4Gb bedraagt in Windows 32-bit, moeten deze virtuele adressen hiervan worden afgetrokken.
Om driver-problemen te voorkomen, reserveert Windows altijd minimaal 976Mb voor memory mapped I/O. Heb je nu bv. onderdelen met extreem veel geheugen wordt dit nog meer.
Vast staat: méér dan 3Gb geheugen krijg je in een Windows 32-bit NIET aan de praat.

De Theoretische grens van een 64-bit CPU is véél groter: zo'n 17 miljoen Gigabytes. In de praktijk echter kunnen de meeste desktops maximaal zo'n 8Gb geheugen aan. Servers kunnen véél meer; zo'n 64 tot 128Gb.
Wil je ook effectief gebruik maken van 4Gb of meer geheugen, zal je moeten gebruik maken van een 64-bit OS. En dan denken we meteen aan Windows Vista. In de tijd van WinXP was er ook een 64-bit versie, al was deze ENKEL Engelstalig te verkrijgen. Windows Vista is in alle mogelijk talen verkrijgbaar als 64-bit versie.


Wil je dus optimaal gebruik maken van 4Gb geheugen of meer, zal je dus een overstap moeten maken naar een 64-bit OS. Dit kan ENKEL door een nieuwe installatie, niet door een upgrade.
(Maar er zijn nog ander addertjes onder het gras. Indien je een OEM-versie hebt, heb je ofwel een 32-bit of een 64-bit. Heb je een 32-bit OEM, zal je een NIEUW pakket moeten aanschaffen. Heb je een Full version retail-pakket van windows VIsta of een Upgrade versie, dan heb je meer geluk. Als het goed is heb je dan 2 DVD's, één met een 32-bit versie en één met een 64-bit versie.
Helaas mag je deze 2 niet naast elkaar draaien in een dual-boot setup, de licentieovereenkomst laat dit niet toe.)
Belangrijk is dat je voor 64-bit windows ook 64-bit drivers nodig hebt, en daar wringt meestal het schoentje. Zorg er dus voor dat je al je drivers bij mekaar hebt gevonden vooraleer je een 64-bit OS installeert, anders zal 't een en 't ander misschien niet werken. En wees gerust, niet voor al je apparatuur zijn deze Vista 64-bit driver voorhanden.
Daarnaast staat een nog strengere vereiste; Vista 64-bit neemt ENKEL WHQL gecertificeerde drivers!
Nog een aantal weetjes:
* Op een 64-bit OS kan je probleemloos 32-bit programma's draaien, evenals 64-bits.
* Wanneer je gebruik maakt van 64-bit versie video afspeel-software, moet je OOK 64-bit CODECS gebruiken, welke moeilijk te vinden zijn.
Dus mensen die een Media Center in gedachten hebben, mijden best nog de 64-bit versie van Vista.


Is 64-bit sneller dan 32-bit?
In principe wél...daar er méér geheugen kan aangesproken worden (toch indien je 4Gb of méér fysiek RAM hebt) en omdat in 64-bit een programma zich méér dan 2Gb kan toe eigenen.
Maar je zou ook het tegengestelde kunnen verwachten net door de brakke drivers voor sommige hardware in je PC.

Hoeveel RAM in je PC plaatsen?
Moet je nu 2Gb plaatsen, of 4? Daarvoor moet je eigenlijk voor jezelf uitmaken of je aan multitasking doet. Gebruik je geregeld een combinatie van programma's, die in totaal méér dan 2Gb geheugen gebruiken, ga je met extra geheugen een flinke winst boeken. Anders gaat het OS beginnen swappen en het virtuele geheugen aanspreken, dat op zich stukken trager is dan het fysiek geheugen.
Gebruik dus de volgende truc: open op regelmatige basis de Taskmanager; onderaan kan je zien hoeveel procent van het fysiek geheugen gebruikt wordt. Is dit >80%, is het hoog tijd om geheugen bij te steken.

Hoeveel bij plaatsen en in welke combinatie?
Zowel in XP als in VISTA geldt dezelfde regel:
* Liefst het aantal 'paar' houden, daar onpaar tezamen gaat met prestatieverlies door uitschakeling van dual-channel.
* Liefst 2 modules omdat 4 modules trager zijn dan 2.
Wil je dus in XP > 2Gb, neem dan 2*2Gb, geheugen is dezerdagen spotgoedkoop, dus het 'verlies' van die 1Gb zal je snel vergeten.

Om af te sluiten, nog een weetje: In Windows Vista wordt het fysiek geheugen aangeduid als het effectief fysiek geheugen min het geadresseerde geheugen. Daardoor zie je veelal dat mensen die 4Gb geheugen hebben, maar 3Gb of zo zien in Vista.
Met de komst van VISTA SP1 werd dit 'probleem' opgelost en wordt nu enkel het fysiek geheugen getoond!

[mXX]

open op regelmatige basis de Taskmanager; onderaan kan je zien hoeveel procent van het fysiek geheugen gebruikt wordt. Is dit >80%, is het hoog tijd om geheugen bij te steken.

bij mij staat er voor het moment geheugengebruik: 551/3940
en CPU-gebruik 3%
is geheugengebruik dan het fysiek geheugen?

[Dexter]

Hoe zit het met Linux?


Greetz



Adri

[carl]

Dat is toch ook gewoon allemaal van toepassing op linux/.... ? 64 of 32 bit is hardwarematig, een OS kan dit niet uitmaken, linux kan geen 4GB adresseren. Het zullen er misschien wat meer zijn dan bij windows door wat er standaard vrijgehouden wordt (dat er miss 3.5GB is) maar ik ben niet zeker.
Overigens zijn 32bit drivers voor linux al een ramp, dus wat zal 64 niet geven ?

Ik vroeg me trouwens af of er al een 64bit leopard is (of is deze standaard 64 ? :s)
Overigens zou in het artikel mogen opgenomen worden wat binair is, je vermeld dit ergens in de eerste regels maar gaat er niet echt op in. De reden waarom 65 bit zoveel geheugen toelaat (en niet gewoon het dubbelle zoals ik vaak heb horen beweren) is omdat het ipv 2^32 2^64 wordt (en dit is heel wat verschil , het tweede is het kwadraat van het eerste om precies te zijn).
Voor de rest super artikel, de vraag komt zeer vaak terug in de fora, dus is het zeer goed dat het er eens klaar en duidelijk opstaat.

[Snakey]

Overigens zijn 32bit drivers voor linux al een ramp, dus wat zal 64 niet geven ?

Drivers zijn voor de modale pc's geen zo'n groot probleem... Heb er zelf nooit last van gehad, installeer een linuxdistributie en die vond direct alles, ik moest nergens zoeken voor extra drivers, ook voor 3D acceleratie klik ik gewoon in het menu om de 3rd party drivers te installeren en het updatesysteem zal automatisch de juiste versie binnenhalen en installeren.
Op vlak van 64bit is de optimalisatie in linux toch al wat beter. Je moet wel enkel opletten bij de distributies, sommige gebruiken updateservers die enkel 32bit software op je 64bit besturingssysteem kunnen installeren.

Ik vroeg me trouwens af of er al een 64bit leopard is (of is deze standaard 64 ? :s)

Leopard is standaard 64 bit.

De reden waarom 65 bit zoveel geheugen toelaat (en niet gewoon het dubbelle zoals ik vaak heb horen beweren) is omdat het ipv 2^32 2^64 wordt (en dit is heel wat verschil , het tweede is het kwadraat van het eerste om precies te zijn).

Dit verschil staat er toch duidelijk in:

....
2³² = 4.294.967.296 bytes
....
De Theoretische grens van een 64-bit CPU is véél groter: zo'n 17 miljoen Gigabytes.
....

[carl]

Dan hebt u meer geluk met linux drivers dan mij. Ik bedoelde het gewoon om te laten zien waar het zoveel grotere aantal GB vandaan kwam
En ik wist dus niet dat leopard standaard 64 bit was, danku om dit ter attentie te brengen. (hoe zit het dan eigenlijk met powerpc's ? of werkt leopard daar niet meer op)

[Snakey]

Zijn ook 64bit, sinds 2002 dacht ik. Snow Leopard, de volgende release van OSX, zal hoogstwaarschijnlijk geen PowerPC meer ondersteunen. Maar zoveel nieuwe features zullen daar toch niet bijkomen, er is meer nadruk op snelheidstweaks/fixes voor het Intel platform.

[Jule]

Dat is toch ook gewoon allemaal van toepassing op linux/.... ? 64 of 32 bit is hardwarematig, een OS kan dit niet uitmaken, linux kan geen 4GB adresseren. Het zullen er misschien wat meer zijn dan bij windows door wat er standaard vrijgehouden wordt (dat er miss 3.5GB is) maar ik ben niet zeker.
Overigens zijn 32bit drivers voor linux al een ramp, dus wat zal 64 niet geven ?

Als 32 bit of 64 bit zogezegd hardwarematig is, hoe kan ik dan een 32 bit XP en een 64 Bit Vista op één en hetzelfde systeempje draaien? Computers kunnen al een tijdje 64 bit aan. Het is maar sinds Vista dat Windows ook op deze kar is gesprongen. (XP 64 bit is er enkel Engelstalig.)

[fews]

Als 32 bit of 64 bit zogezegd hardwarematig is, hoe kan ik dan een 32 bit XP en een 64 Bit Vista op één en hetzelfde systeempje draaien? Computers kunnen al een tijdje 64 bit aan. Het is maar sinds Vista dat Windows ook op deze kar is gesprongen. (XP 64 bit is er enkel Engelstalig.)

Jule,
U heeft dus een 64bit's systeem.
een 64 bit cpu is "backwards compatibel" wat wil zeggen dat deze ook met een 32bit OS zal werken. ( en dus ook een dual boot met de beide OS'en)

omgekeerd gaat dus niet, je kan met een 32bit cpu geen 64bit os draaien.

mvg
FEWS

[Jule]

Jule,
U heeft dus een 64bit's systeem.
een 64 bit cpu is "backwards compatibel" wat wil zeggen dat deze ook met een 32bit OS zal werken. ( en dus ook een dual boot met de beide OS'en)

omgekeerd gaat dus niet, je kan met een 32bit cpu geen 64bit os draaien.

mvg
FEWS

Klop!! Maar ik zou toch niet proberen om een 8 bit besturingssysteem op een nieuwe pc te installeren ... Het systeempje is hier samengesteld geweest, ik heb pas leter de besturingssystemen gekozen ...