• 2Gb of 4Gb? 32-bit of 64-bit?

    15 July 2008 19:51 door

    Deze vragen worden met de dag belangrijker..."Hoeveel geheugen steken we in onze PC?"
    "Welk besturingssysteem gebruiken we? Een 32-bit of een 64-bit?"




    We zullen proberen een beetje licht in deze duisternis te brengen.

    Al sinds jaren zijn er 64-bit CPU's op de markt, al brachten die in het begin géén snelheidswinst door de 'extra' bits, maar door andere vernieuwingen zoals de geïntegreerde geheugencontroller. Het grootste voordeel van een 64-bit CPU is het aansturen van >4Gb geheugen.

    Een klein stukje 'theorie' zal een beetje klaarheid brengen in die grens van 4Gb. Een CPU werkt binair, dwz dat een 32-bit CPU geheugen kan adresseren met een reeks van 32 nullen en enen. Vlug uit het hoofd gerekend ( )maakt dit dat er 2³² = 4.294.967.296 combinaties mogelijk zijn, ofwel een 32-bit CPU kan 4.294.967.296 bytes geheugen aanspreken wat neer komt op EXACT 4Gb geheugen. Let wel, dit is theoretisch zo. In de praktijk zal er maar 3,07Gb geheugen aanspreekbaar zijn. Steek je dus 4Gb in je PC met een 32-bit OS, zal 25% niet worden gebruikt!
    Waarom wordt dit niet gebruikt hoor ik je al zeggen?! Wel dat komt door een technologie die memory mapped I/O heet. Het komt erop neer dat Windows het geheugen van andere onderdelen in je PC, zoals een grafische kaart, aanstuurt. Een gedeelte van de beschikbare adresruimte voor 'normaal' geheugen wordt hiervoor gebruikt en omgeleid naar het betreffende geheugen elders in de PC. (Heb je bv. een PC met 2Gb RAM en een grafische kaart van 512Mb, wordt dat laatste geheugen aangesproken als een stuk virtueel geheugen tussen de 2,0 en 2,5Gb.)
    Omdat dus de maximale adresruimte 4Gb bedraagt in Windows 32-bit, moeten deze virtuele adressen hiervan worden afgetrokken.
    Om driver-problemen te voorkomen, reserveert Windows altijd minimaal 976Mb voor memory mapped I/O. Heb je nu bv. onderdelen met extreem veel geheugen wordt dit nog meer.
    Vast staat: méér dan 3Gb geheugen krijg je in een Windows 32-bit NIET aan de praat.

    De Theoretische grens van een 64-bit CPU is véél groter: zo'n 17 miljoen Gigabytes. In de praktijk echter kunnen de meeste desktops maximaal zo'n 8Gb geheugen aan. Servers kunnen véél meer; zo'n 64 tot 128Gb.
    Wil je ook effectief gebruik maken van 4Gb of meer geheugen, zal je moeten gebruik maken van een 64-bit OS. En dan denken we meteen aan Windows Vista. In de tijd van WinXP was er ook een 64-bit versie, al was deze ENKEL Engelstalig te verkrijgen. Windows Vista is in alle mogelijk talen verkrijgbaar als 64-bit versie.


    Wil je dus optimaal gebruik maken van 4Gb geheugen of meer, zal je dus een overstap moeten maken naar een 64-bit OS. Dit kan ENKEL door een nieuwe installatie, niet door een upgrade.
    (Maar er zijn nog ander addertjes onder het gras. Indien je een OEM-versie hebt, heb je ofwel een 32-bit of een 64-bit. Heb je een 32-bit OEM, zal je een NIEUW pakket moeten aanschaffen. Heb je een Full version retail-pakket van windows VIsta of een Upgrade versie, dan heb je meer geluk. Als het goed is heb je dan 2 DVD's, één met een 32-bit versie en één met een 64-bit versie.
    Helaas mag je deze 2 niet naast elkaar draaien in een dual-boot setup, de licentieovereenkomst laat dit niet toe.)

    Belangrijk is dat je voor 64-bit windows ook 64-bit drivers nodig hebt, en daar wringt meestal het schoentje. Zorg er dus voor dat je al je drivers bij mekaar hebt gevonden vooraleer je een 64-bit OS installeert, anders zal 't een en 't ander misschien niet werken. En wees gerust, niet voor al je apparatuur zijn deze Vista 64-bit driver voorhanden.
    Daarnaast staat een nog strengere vereiste; Vista 64-bit neemt ENKEL WHQL gecertificeerde drivers!
    Nog een aantal weetjes:
    * Op een 64-bit OS kan je probleemloos 32-bit programma's draaien, evenals 64-bits.
    * Wanneer je gebruik maakt van 64-bit versie video afspeel-software, moet je OOK 64-bit CODECS gebruiken, welke moeilijk te vinden zijn.
    Dus mensen die een Media Center in gedachten hebben, mijden best nog de 64-bit versie van Vista.


    Is 64-bit sneller dan 32-bit?
    In principe wél...daar er méér geheugen kan aangesproken worden (toch indien je 4Gb of méér fysiek RAM hebt) en omdat in 64-bit een programma zich méér dan 2Gb kan toe eigenen.
    Maar je zou ook het tegengestelde kunnen verwachten net door de brakke drivers voor sommige hardware in je PC.

    Hoeveel RAM in je PC plaatsen?
    Moet je nu 2Gb plaatsen, of 4? Daarvoor moet je eigenlijk voor jezelf uitmaken of je aan multitasking doet. Gebruik je geregeld een combinatie van programma's, die in totaal méér dan 2Gb geheugen gebruiken, ga je met extra geheugen een flinke winst boeken. Anders gaat het OS beginnen swappen en het virtuele geheugen aanspreken, dat op zich stukken trager is dan het fysiek geheugen.
    Gebruik dus de volgende truc: open op regelmatige basis de Taskmanager; onderaan kan je zien hoeveel procent van het fysiek geheugen gebruikt wordt. Is dit >80%, is het hoog tijd om geheugen bij te steken.

    Hoeveel bij plaatsen en in welke combinatie?
    Zowel in XP als in VISTA geldt dezelfde regel:
    * Liefst het aantal 'paar' houden, daar onpaar tezamen gaat met prestatieverlies door uitschakeling van dual-channel.
    * Liefst 2 modules omdat 4 modules trager zijn dan 2.
    Wil je dus in XP > 2Gb, neem dan 2*2Gb, geheugen is dezerdagen spotgoedkoop, dus het 'verlies' van die 1Gb zal je snel vergeten.

    Om af te sluiten, nog een weetje: In Windows Vista wordt het fysiek geheugen aangeduid als het effectief fysiek geheugen min het geadresseerde geheugen. Daardoor zie je veelal dat mensen die 4Gb geheugen hebben, maar 3Gb of zo zien in Vista.
    Met de komst van VISTA SP1 werd dit 'probleem' opgelost en wordt nu enkel het fysiek geheugen getoond!